พลอยอำพัน(Amber)

         มีพลอยอยู่ชนิดหนึ่ง ที่เกิดขึ้นจากน้ำพักน้ำแรง ของสิ่งมีชีวิต นั่นก็คือ ต้นไม้ ว่ากันว่าเมื่อประมาณ 25 - 40 ล้านปีก่อน สมัยที่ไดโนเสาร์ยังคงเดินเพ่นพ่าน อยู่บนโลกเรา ในยุโรป แถบทะเลบอลติก แถวดินแดนของโปแลนด์ ลิทัวเนีย และแลคเวีย ในปัจจุบันนี้ ละแวกนั้น มีป่าสนนานาพันธุ์ และสนเหล่านี้ ก็คือที่มาของ "ยางสน" ซึ่งเป็นตัว ก่อเกิด "พลอยอำพัน" (Amber) พลอยสีทอง ที่ได้จากสิ่งมีชีวิตนั่นเอง เมื่อต้นสนล้มตายลง และถูกทับถม จนอยู่ใต้พื้นโลกเป็นเวลาหลายล้านปี จะเกิดการเปลี่ยนแปลง และแข็งตัวกลายเป็นหินสีทองบ้าง สีน้ำตาลบ้าง แล้วแต่ชนิด ของยางสน และสีที่พบมากก็คือ สีน้ำตาล เหลือง ส้ม บางครั้งอาจจะพบสีออกขาว ออกเขียวน้ำเงิน หรือม่วงบ้างเล็กน้อย

       อำพัน ถูกค้นพบมาช้านานแล้ว สถานที่ค้นพบอำพันเป็นครั้งแรก คือแถบชายฝั่งทะเลบอลติก ในบริเวณริมฝั่งทะเล และลอยอยู่กลางทะเลไกลออกไป เหตุที่อำพัน สามารถลอยอยู่ในน้ำทะเลได้ ก็เพราะคุณสมบัติเด่นข้อหนึ่ง ของอำพัน คือ มีความถ่วงจำเพาะต่ำมาก จนสามารถลอยได้ในน้ำทะเล ซึ่งคุณสมบัติเด่น ข้อนี้เองที่เป็นสิ่งช่วยให้เราสามารถแยกอำพัน ออกสารเลียนแบบ ซึ่งจะจมในน้ำทะเล หรือน้ำเกลือ ในขณะที่อำพันของแท้นั้น จะลอยอวดความงามอย่างกระหยิ่มใจ







        นอกจากความถ่วงจำเพาะต่ำมากแล้ว ความแข็งของอำพันก็ต่ำมากด้วยเช่นกัน เพียง 2 - 2.5 เท่านั้น เพราะฉะนั้น อำพันจึงสามารถจะมีรอยขีดข่วน ได้โดยง่าย แม้แต่มีดพกธรรมดาๆ ก็สามารถใช้ตัดอำพันได้
       อำพันธรรมชาติ มักมีสิ่งแปลกปนอยู่ภายใน เช่น เปลือกไม้ แมลง ใบไม้ ฟองอากาศ และของเหลว คล้ายก้อนหิมะ อยู่ภายใน ปัจจุบันนี้มีการเลียนแบบอำพัน โดยการใส่แมลง และสัตว์ปีก เข้าไปด้วย แต่จุดสังเกตจุดหนึ่งก็คือ อำพันของแท้ มีลักษณะท่าทางของแมลง และสัตว์ปีกที่ตายอยู่ภายใน จะอยู่ในท่าตะเกียกตะกาย ในขณะที่อำพันเลียนแบบ จะไม่มีลักษณะแบบนี้
       สมัยก่อน คนโบราณนิยมอำพันมากทีเดียว กล่าวกันว่า ยอดนำเข้าของอำพันในสหรัฐมากเป็นที่ 2 รองจาก เพชร ทีเดียว
      ในสมัยปี ค.ศ. 1920 และในช่วงปี ค.ศ. 1895 - 1900 อำพันจากทะเลบอลติก จำนวน 1 ล้าน กิโลกรัม ถูกนำมาทำจิวเวลรี่ขายท้องตลาด
       อำพันแบ่งออกเป็น 2 จำพวก คือ พวกที่สะอาด กับพวกที่มีสิ่งแปลกปนมาก แน่นอนละว่า อำพันพวกที่สะอาด จะเป็นที่ต้องการมากกว่า ในอเมริกา นิยมนำมา ทำลูกปัด พวกที่มีสิ่งแปลกปนมาก มักมีสีน้ำผึ้ง เป็นที่นิยมในตลาดยุโรป และแอฟริกาเหนือ

แหล่งสำคัญ

     ถ้าสุดยอดของแหล่ง ทับทิม คือ พม่า สุดยอดแหล่งอำพันก็คือ ทะเลบอลติก ซึ่งถือกันว่า เป็นแหล่งอำพัน ที่มีคุณภาพดีที่สุด และราคาก็ย่อมสูงที่สุดด้วย สีที่นิยมมากคือ น้ำตาลแดง ที่คนไทยเองถึงกับนำมาใช้เรียกสีนี้ว่า "แดงอำพัน" นั่นเอง
     สำหรับ คนไทยเรานั้น ชื่อ "อำพัน" คงจะเป็นที่คุ้นหูกันมานาน เพราะได้มีการบัญญัติศัพท์เฉพาะ มาใช้เรียกแทนคำว่า Amber ใน ภาษาอังกฤษ
    สนนราคาสำหรับอำพันนั้น ไม่แพงมากนัก เพราะความแข็งที่ค่อนข้างต่ำ เวลาใช้ต้องทะนุถนอมมากหน่อย แต่คงไม่มีใครปฏิเสธกระมังว่า สี และลวดลายของอำพันนั้น ทั้งเท่ และแปลก จนอดไม่ได้ที่จะมีไว้เป็นเจ้าของ โดยเฉพาะสร้อยคอลูกปัดอำพันเส้นยาว